استیکینگ چیست؟ | مزایا و ریسک‌های استیکینگ ارز دیجیتال

در حالی که بسیاری از فعالان بازارهای مالی برای کسب سود، ارز دیجیتال خرید و فروش می‌کنند، گروه دیگری از افراد هستند که از سپرده‌گذاری رمزارزها سود به دست می‌آورند. استیکینگ نوعی سپرده‌گذاری است که سود آن به مالکان ارز دیجیتال پرداخت می‌شود و به تنظیم و اعتبارسنجی تراکنش‌های یک ارز دیجیتال کمک می‌کند.

در این مقاله از وانفینکس به این سوال پاسخ می‌دهیم که استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ چه مزایایی دارد؟ و چگونه می‌توانیم توکن‌های خود را استیک کنیم؟ همراه ما باشید.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

به طور کلی، استیکینگ یک روش کسب درآمد است که به دارندگان رمزارز اجازه می‌دهد تا با قفل کردن توکن‌های خود در یک قرارداد هوشمند و اجرای نرم‌افزار اعتبارسنجی، به‌عنوان اعتبارسنج (Validator) در مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) شرکت کنند، اگرچه برخی از بخش‌های این فرآیند می‌تواند خودکار یا برون‌سپاری شود.

هر چه میزان سهام یا سپرده یک اعتبارسنج ارز دیجیتال بیشتر باشد، شانس انتخاب شدن آنها برای تأیید و پردازش یک بلوک جدید افزایش می‌یابد. اگرچه ساختارهای پاداش متفاوت است، در ازای قفل کردن ارزهای دیجیتال در یک قرارداد غیرقابل نقد، اعتبارسنج‌ها معمولاً پاداش‌هایی را متناسب با تعداد توکن‌های خود دریافت می‌کنند و اگر بلاک چین با موفقیت مقیاس‌پذیر شود و محبوب‌تر شود، ارزش این پاداش‌ها به طور کلی افزایش می‌یابد.

استیکینگ چگونه کار می‌کند؟

اگر یک ارز دیجیتالی که شما مالک آن هستید امکان استیکینگ داشته باشد می‌دهد (مثلاً اتریوم، تزوس، کازماس، سولانا، کاردانو و موارد دیگر) می‌توانید برخی از دارایی‌های خود را «استیک» کنید و در طول زمان پاداش دریافت نمایید.

دلیل اینکه به رمزارزهای شما در حین استیکینگ پاداش تعلق می‌گیرد این است که بلاک چین آن را به کار می‌اندازد. رمزارزهایی که امکان استیکینگ را فراهم می‌کنند، از «مکانیسم اجماعی» به نام اثبات سهام (POS) استفاده می‌کنند که روشی است که تضمین می‌کند همه تراکنش‌ها بدون وجود بانک یا, واسطه مالی، تأیید و ایمن شوند. رمزارز شما نیز اگر بخواهید آن را به سپرده‌گذاری کنید، بخشی از این فرآیند می‌شود.

چرا فقط برخی از ارزهای دیجیتال قابلیت استیکینگ دارند؟

همه‌ی رمزارزها قابلیت استیکینگ ندارند. به‌عنوان‌مثال، بیت کوین امکان استیکینگ به شما را نمی‌دهد. برای درک دلیل آن، به کمی اطلاعات پیش زمینه‌ای نیاز دارید.

رمزارزها معمولاً غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هیچ قدرت مرکزی شبکه را اداره نمی‌کند. حال سوال پیش می‌آید که چگونه رایانه‌های موجود در یک شبکه غیرمتمرکز به پاسخ صحیح می‌رسند بدون اینکه یک مقام مرکزی مانند یک بانک یا یک شرکت کارت اعتباری در این میان دخیل باشد؟ پاسخ د «مکانیسم اجماع» هفته است.

بسیاری از ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین و لایت کوین، از مکانیزم اجماعی به نام اثبات کار (POW) استفاده می‌کنند. از طریق مکانیزم اثبات کار، شبکه مقدار زیادی قدرت پردازشی را برای حل مشکلاتی مانند اعتبارسنجی تراکنش‌ها بین افراد غریبه در نقاط مختلف کره زمین و اطمینان از اینکه هیچ‌کس سعی نمی‌کند یک ارز دیجیتال را دو بار خرج کند، مصرف می‌کند.

بخشی از این فرآیند شامل رقابت «ماینرها» در سرتاسر جهان برای حل معماهای رمزنگاری (کریپتوگرافیک) است. برنده معما حق اضافه کردن آخرین بلوک از تراکنش‌های تایید شده را به بلاک چین به دست می‌آورد و در ازای آن مقداری ارز دیجیتال دریافت می‌کند.

برای یک بلاک چین نسبتاً ساده مانند بیت کوین (که مشابه دفترچه حساب‌داری‌ بانک، تراکنش‌های ورودی و خروجی را ردیابی می‌کند) مکانیزم اجماع اثبات کار به‌عنوان یک راه‌حل مقیاس‌پذیری (Scalibility) عمل می‌کند؛

اما برای شبکه پیچیده‌تری مانند اتریوم که دارای برنامه‌های کاربردی بسیار متنوعی است که بر روی بلاک چین اجرا می‌شوند، اثبات کار ممکن است باعث ایجاد گلوگاه در زمان فعالیت زیاد و شلوغی شبکه شود. در نتیجه زمان تراکنش می‌تواند طولانی‌تر و کارمزدها بیشتر شود.

اثبات سهام چیست؟

در سال‌های اخیر مکانیزم اجماع جدیدتری به نام اثبات سهام (POS) پدید آمده است که هدف آن افزایش سرعت و کارایی تراکنش‌های شبکه و در عین حال کاهش هزینه‌هاست. یکی از راه‌های اصلی اثبات سهام برای کاهش هزینه‌ها این است که همه ماینرها را ملزم به حل مسائل ریاضی نکنیم که فرآیندی بسیار انرژی‌بر است. در عوض، تراکنش‌ها توسط افرادی که توکن‌های خود را در شبکه قفل می‌کنند، اعتبارسنجی می‌شوند.

استیکینگ عملکردی مشابه ماینینگ را ایفا می‌کند، به این معنا که فرآیندی است که در آن یک شرکت‌کننده در شبکه انتخاب می‌شود تا آخرین دسته از تراکنش‌ها را به بلاک چین اضافه کند و در ازای آن مقداری ارز دیجیتال کسب کند. استیکرها همچنین به تعیین اینکه کدام بلوک معتبر است کمک می‌کنند.

در مکانیزم اثبات سهام، کاربران در اصل توکن‌های خود را واگذار می‌کنند تا امنیت بلاک چین را تضمین کنند. در واقع، توکن‌های استیکینگ به‌عنوان وثیقه‌ و یک عامل بازدارنده برای نقض قوانین پروتکل عمل می‌کنند.

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

بسیاری از هولدرهای ارز دیجیتال به استیکینگ به‌عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه می‌کنند. استیکینگ همچنین راهی برای کمک به امنیت و کارایی پروژه‌های بلاک چینی است. شما با قفل کردن بخشی از توکن‌های خود، بلاک چین را در برابر حملات مقاوم‌تر کرده و توانایی آن را برای پردازش تراکنش‌ها تقویت می‌کنید.

ریسک‌های استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

استیکینگ ارز دیجیتال اغلب با یک دوره لاک‌آپ (Lockup) یا قفل کردن توکن‌ها همراه است که در آن رمزارز شما نمی‌تواند برای مدت معینی منتقل شود. این می‌تواند یک اشکال باشد، زیرا در این بازه زمانی نمی‌توانید توکن‌های استیک شده را معامله کنید، حتی اگر قیمت آن‌ها تغییر کنند. قبل از استیکینگ، مهم است که در مورد الزامات و قوانین استیکینگ هر پروژه‌ای که به دنبال مشارکت در آن هستید، تحقیق کنید.

چگونه می‌توانم استیکینگ را شروع کنم؟

استیکینگ ارز دیجیتال عموماً برای هر کسی که می‌خواهد در آن شرکت کند باز است. با این حال، تبدیل شدن به یک اعتبارسنج کامل (Full node) به دانش فنی و یک رایانه اختصاصی نیاز دارد تا بتوانید در روز یا شب اعتبارسنجی را بدون توقف انجام دهید. مشارکت در این سطح با ملاحظات امنیتی همراه است و یک تعهد جدی است، زیرا زمان از کار افتادن شما می‌تواند باعث جریمه و کاهش توکن‌های استیک شده شود.

اما برای اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان راه ساده‌تری برای شرکت در استیکینگ وجود دارد. برای مثال، از طریق صرافی مانند کوین بیس (Coinbase)، می‌توانید هر مبلغی را که می‌خواهید، بدون نیاز به خرید یا استفاده از سخت‌افزار‌های گران قیمت، در استیکینگ مشارکت کنید. Staking برای اکثر مشتریان صرافی کوین بیس در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر در دسترس است.

جمع بندی

استیکینگ ارز دیجیتال راهی برای کسب درآمد از رمزارزها به شما ارائه می‌دهد که با ریسک پایینی همراه است. هرچه کاربران رمزارزهای بیشتری را در شبکه استیک یا سپرده‌گذاری کنند، این شبکه‌ها غیرمتمرکزتر شده و حمله به آنها دشوارتر می‌شود. اگر شما هم رمزارزهای زیادی در کیف پول خود هولد می‌کنید و نمی‌خواهید بلااستفاده در آنجا باقی بمانند، می‌توانید بخشی از آن‌ها را استیک کنید تا علاوه بر سود بردن از افزایش قیمت‌ها، از سپرده‌های خود نیز سود به دست بیاورید.

سوالات متداول درباره استیک ارز دیجیتال

۱. استیکینگ (Staking) چیست؟

استیکینگ به فرآیند قفل کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف پول به منظور حمایت از عملیات شبکه بلاکچین، مانند تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه گفته می‌شود. در عوض، شرکت‌کنندگان معمولاً پاداش‌هایی به صورت ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.

۲. چگونه می‌توان در استیکینگ شرکت کرد؟

برای شرکت در استیکینگ، ابتدا باید ارز دیجیتال مورد نظر را خریداری کرده و آن را در یک کیف پول مناسب قرار دهید. سپس می‌توانید با استفاده از پلتفرم‌های استیکینگ یا مستقیماً از طریق کیف پول خود، ارزهای خود را استیک کنید.

۳. چه ارزهایی برای استیکینگ مناسب هستند؟

بسیاری از ارزهای دیجیتال مبتنی بر مکانیزم اثبات سهام (PoS) یا مکانیسم‌های مشابه، قابلیت استیکینگ دارند. برخی از ارزهای معروف شامل اتریوم ۲.۰، کاردانو، پولکادات و سولانا هستند.

۴. پاداش‌های استیکینگ چگونه محاسبه می‌شوند؟

پاداش‌های استیکینگ معمولاً بر اساس میزان ارزی که استیک شده و مدت زمان قفل شدن آن محاسبه می‌شوند. هر شبکه ممکن است نرخ‌های پاداش متفاوتی داشته باشد و این نرخ‌ها ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند تعداد شرکت‌کنندگان و شرایط بازار قرار گیرد.

۵. آیا استیکینگ دارای ریسک است؟

بله، استیکینگ دارای ریسک‌هایی مانند نوسانات قیمت ارز دیجیتال، مشکلات فنی یا امنیتی و خطرات مربوط به قفل شدن دارایی‌هاست. همچنین، برخی شبکه‌ها ممکن است جریمه‌هایی برای خروج زودهنگام از استیکینگ داشته باشند.

۶. آیا می‌توان در حین استیکینگ به دارایی‌های خود دسترسی داشت؟

بستگی به نوع استیکینگ دارد. در برخی از سیستم‌ها، دارایی‌ها به مدت مشخصی قفل می‌شوند و نمی‌توان به آن‌ها دسترسی داشت؛ اما در برخی دیگر، ممکن است امکان برداشت دارایی‌ها وجود داشته باشد، هرچند که ممکن است بر روی پاداش‌ها تأثیر بگذارد.

۷. آیا استیکینگ مالیات دارد؟

بله، در بسیاری از کشورها، پاداش‌های دریافتی از استیکینگ ممکن است مشمول مالیات شوند. قوانین مالیاتی بسته به کشور متفاوت است، بنابراین بهتر است با مشاور مالی یا حسابدار خود مشورت کنید تا از الزامات مالیاتی مطلع شوید.