نگاهی بیندازید به تازه‌ترین وضعیت بازار سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) در حوزه کریپتو و کشف کنید چرا سال ۲۰۲۵ می‌تواند سالی تعیین‌کننده و تحول‌ساز برای این صنعت باشد.
سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ با شروعی پرانرژی و امیدوارکننده آغاز شد، اما این خوش‌بینی اولیه به‌سرعت جای خود را به احتیاط مجدد بازار داد. بیت‌کوین این فصل را با کاهش ۱۱ درصدی به پایان رساند؛ افتی که بخشی از رشد ابتدای سال را خنثی کرد. دلیل این روند نزولی را می‌توان در افزایش عدم‌قطعیت‌های کلان اقتصادی و کاهش تمایل به ریسک در بازارها جستجو کرد.
با اینکه نوسان همچنان بالا باقی مانده، اما این چرخه جدید با چرخه‌های پیشین که عمدتاً با حضور سرمایه‌گذاران خرد شکل گرفته بود، متفاوت است. اکنون، حضور نهادهای سرمایه‌گذاری و تعاملات قانونی به‌طرز محسوسی در حال افزایش است و چهره‌ی جدیدی به بازار کریپتو بخشیده است.
اقتصاد جهانی؛ شکننده و پرریسک
در سطح جهانی، فضای کلان اقتصادی همچنان شکننده توصیف می‌شود. صندوق بین‌المللی پول (IMF) رشد جهانی را برای سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ در سطح ۳.۳٪ پیش‌بینی کرده است که پایین‌تر از میانگین تاریخی ۳.۷٪ است. در سوی دیگر، بانک جهانی حتی چشم‌انداز بدبینانه‌تری ارائه داده و رقم رشد را تنها ۲.۷٪ اعلام کرده است.
در این میان، تنش‌های تجاری میان قدرت‌های اقتصادی افزایش یافته است؛ به‌ویژه پس از اعمال دور جدیدی از تعرفه‌های تجاری از سوی ایالات متحده. نتیجه این اقدامات، افزایش اقدامات تلافی‌جویانه و محافظه‌کاری اقتصادی بوده که جریان تجارت جهانی را بیشتر مختل کرده و افق رشد را تیره‌تر از قبل نشان می‌دهد.
مرحله جدیدی در بازار کریپتو
در چنین شرایطی، بازار کریپتو در حال ورود به مرحله‌ای متمایز و تازه است. تغییرات ساختاری مانند افزایش شفافیت قانون‌گذاری و افزایش مشارکت نهادهای مالی بزرگ، انرژی تازه‌ای به فضای جذب سرمایه خطرپذیر (VC) در این حوزه بخشیده است. علیرغم فضای کلی محتاطانه بازار، نشانه‌های اولیه از پویایی بالا در بخش‌های نوظهور مشاهده می‌شود. فشارهای کوتاه‌مدت همچنان وجود دارد، اما زیرساخت‌های لازم برای شکل‌گیری سرمایه‌گذاری بلندمدت و بلوغ گسترده‌تر صنعت در حال ایجاد شدن است.
وضعیت جذب سرمایه در بازار کریپتو
با وجود چشم‌انداز کلان اقتصادی شکننده، جریان ورود سرمایه جسورانه به بازار کریپتو در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ جهش چشم‌گیری داشت و به رقم قابل‌توجه ۴.۸ میلیارد دلار رسید. این عملکرد، قوی‌ترین فصل برای سرمایه‌گذاری VC در کریپتو از سه‌ماهه سوم ۲۰۲۲ تاکنون محسوب می‌شود.
عامل اصلی این جهش، سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری شرکت MGX مستقر در ابوظبی در صرافی Binance بود؛ سرمایه‌گذاری‌ای که اکنون بزرگ‌ترین معامله منفرد در تاریخ سرمایه‌گذاری خطرپذیر حوزه کریپتو به‌شمار می‌رود.
مقیاس این جذب سرمایه، نشان‌دهنده بازگشت نهادهای مالی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کریپتویی است؛ حتی در شرایطی که بازار کلی همچنان محتاط و بی‌ثبات باقی مانده است.
رشد سرمایه‌گذاری، کاهش نسبی تعداد معاملات
با وجود افزایش سرمایه کل جذب‌شده، تعداد دفعات جذب سرمایه (investment rounds) در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ اندکی کاهش یافته است. از این منظر، می‌توان گفت بازار نسبت به سال ۲۰۲۳ در وضعیت سالم‌تری قرار دارد، هرچند که در مقایسه با فصل‌های اول و دوم سال ۲۰۲۴، تعداد معاملات انجام‌شده کاهش داشته است.
با این حال، داده‌های سه‌ماهه فعلی دلایل قابل‌توجهی برای خوش‌بینی ارائه می‌کنند. تا پایان Q1، سرمایه‌گذاری‌های VC در حوزه کریپتو معادل ۶۰ درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های سال ۲۰۲۴ بوده است.
این شتاب در تخصیص سرمایه می‌تواند نشانه‌ای از افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران به ورود کریپتو به مرحله‌ای جدید از پذیرش (adoption) باشد. از دید بسیاری، این ورود سرمایه ممکن است آغاز دوره‌ی احیای بازار را نوید دهد.
فاصله زمانی میان قیمت بیت‌کوین و جذب سرمایه
در مقایسه با چرخه‌های قبلی، رابطه مستقیم میان نوسانات قیمت بیت‌کوین و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) در بازار کریپتو کم‌رنگ‌تر شده است. در حال حاضر، داده‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌های VC با یک تا دو فصل تأخیر نسبت به تغییرات قیمتی بیت‌کوین انجام می‌شود.
برای مثال، عملکرد قوی بیت‌کوین در سه‌ماهه سوم و چهارم سال گذشته، منجر به افزایش جذب سرمایه برای استارتاپ‌های کریپتویی در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ شد. اما این الگو، در عین حال، هشداری در قیمت بیت‌کوین، احتمال می‌رود که در فصل‌های آتی، شاهد کاهش فعالیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه کریپتو باشیم.
تمرکز سرمایه‌گذاری همچنان بر استارتاپ‌های اولیه
همانند روندهای گذشته، در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ نیز بیشترین تعداد معاملات سرمایه‌گذاری مربوط به مرحله Seed بود. این موضوع نشان می‌دهد که اکوسیستم استارتاپ‌های کریپتویی هنوز در مراحل اولیه رشد خود قرار دارد؛ حتی با وجود اینکه صنعت بلاکچین به‌طور کلی در آستانه ورود به دهه دوم توسعه خود است. تمرکز شدید سرمایه‌گذاری‌ها بر مراحل ابتدایی، دو نکته مهم را برجسته می‌کند: نوظهور بودن حوزه‌های جدید (verticals) در فضای کریپتو و ادامه‌ی تلاش سرمایه‌گذاران برای یافتن مدل‌های کسب‌وکار مقیاس‌پذیر و قابل‌سرمایه‌گذاری در این بازار.
ادغام‌های پی‌درپی در کریپتو؛ صدای پای بلوغ صنعت
در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، چندین ادغام و تملک مهم (M&A) در صنعت کریپتو رخ داد که نشانه‌ای از رشد تمایل به یکپارچه‌سازی میان شرکت‌های بزرگ رمزارزی است. از جمله این معاملات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
صرافی Kraken، پلتفرم معاملات فیوچرز NinjaTrader را با مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار خریداری کرد.
-
شرکت MoonPay نیز استارتاپ Helio را با مبلغ ۱۷۵ میلیون دلار تصاحب کرد.
افزایش فعالیت در حوزه M&A نشان می‌دهد که بازار در حال بلوغ است؛ جایی که بازیگران بزرگ به‌جای رشد طبیعی، به‌دنبال گسترش سریع از طریق خریدهای استراتژیک هستند.
فاصله زیاد با اوج‌های تاریخی
از نظر ارزش‌گذاری، میانگین ارزش استارتاپ‌های کریپتویی در سه‌ماهه اول اندکی کاهش یافته و به سطوح میانه سال ۲۰۲۴ بازگشته است. این موضوع نشان می‌دهد که صنعت هنوز فاصله زیادی با اوج‌های سال ۲۰۲۲ و اوایل ۲۰۲۳ دارد؛ زمانی که پروژه‌های بلاکچینی با وجود رکود بازار، توجه زیادی از سوی سرمایه‌گذاران جذب می‌کردند.
هم‌زمان، بازار آلت‌کوین‌ها نیز ضعف‌هایی نشان داده است؛ حتی در شرایطی که عملکرد بیت‌کوین مثبت بوده و موج جدیدی از علاقه به میم‌کوین‌ها شکل گرفته است. به‌نظر می‌رسد توجه‌ها از حوزه آلت‌کوین‌ها و پروژه‌های ضعیف کریپتویی به سمت بخش‌هایی با پتانسیل بالاتر مانند هوش مصنوعی (AI) در حال جابجایی است؛ جایی که مدل‌های کسب‌وکار مقیاس‌پذیرتر و سودآورتر شناسایی شده‌اند.
سهم بالا از جذب سرمایه‌های کوچک
در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، جذب سرمایه‌های کوچک‌تر از ۱۰ میلیون دلار همچنان نزدیک به دو سوم از کل معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، حضور سرمایه‌گذاری‌های بزرگ نیز به‌طور فزاینده‌ای قابل مشاهده است.
در این فصل، ۱۲ معامله بزرگ با ارزش بالای ۵۰ میلیون دلار بسته شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد پروژه‌های بالغ و تأثیرگذار در حال جلب توجه سرمایه‌گذاران هستند.
این روند نشان‌دهنده گسترش بازار سرمایه‌گذاری در کریپتو است؛ بازاری که اکنون در آن، هم استارتاپ‌های مرحله ابتدایی (مرحله آزمایش) و هم پروژه‌های در حال توسعه و مقیاس‌پذیر حضور دارند. سرمایه‌گذاران نیز به‌طور فزاینده‌ای سرمایه خود را به سمت تیم‌هایی سوق می‌دهند که توانایی اجرایی اثبات‌شده یا حمایت نهادی قوی دارند.
رشد تدریجی آسیا در نقشه سرمایه‌گذاری جهانی
در پی معامله ۲ میلیارد دلاری بایننس، کشور مالت در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ به‌طور موقت صدرنشین جذب سرمایه در میان حوزه‌های قضایی (jurisdictions) شد. با این حال، ایالات متحده همچنان بازیگر اصلی و غالب این حوزه باقی ماند؛ جایی که اکثریت پروژه‌های سرمایه‌پذیر و سرمایه‌گذاری‌های جسورانه در آن انجام می‌شود.
در عین حال، نشانه‌هایی از افزایش فعالیت‌های جدید در آسیا به چشم می‌خورد. کشورهایی مانند ژاپن، چین و هنگ‌کنگ شاهد رشد قابل‌توجهی در شکل‌گیری پروژه‌های جدید و افزایش علاقه سرمایه‌گذاران هستند.
این تنوع جغرافیایی فزاینده، بر ماهیت جهانی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه کریپتو تأکید دارد و نشان می‌دهد که بازارهای غیرغربی نیز به‌سرعت در حال رقابتی‌تر شدن هستند.
سرمایه‌گذاران به چه حوزه‌هایی علاقه‌مند شدند؟
در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه کریپتو عمدتاً روی سه بخش اصلی متمرکز بود: مالی متمرکز (CeFi)، زیرساخت‌های بلاکچین، خدمات مبتنی بر بلاکچین. این بخش‌ها همچنان مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارند، زیرا مسیرهای بهتری برای درآمدزایی و حفظ کاربران دارند. از نمونه‌های برجسته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
فانتوم کیف‌پول بومی شبکه سولانا، که به دلیل کاربرپذیری بالا و رشد سریع، مورد توجه قرار گرفت.
-
Walrus یک پروتکل DePIN (زیرساخت غیرمتمرکز فیزیکی)، که نشان‌دهنده علاقه بازار به پروژه‌هایی با کاربرد عملی و جذب کاربر قوی است.
این نمونه‌ها تأکید می‌کنند که سرمایه‌گذاران در حال حاضر، به‌دنبال محصولاتی با کاربرد واقعی، مقیاس‌پذیری بالا و رشد اثبات‌شده هستند.
دیفای؛ سرمایه گذاران وفادار با سرمایه‌گذاری محدود
در مقابل بخش‌هایی مانند CeFi و زیرساخت، پروژه های دیفای (DeFi) در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ در میان برترین دسته‌ها از نظر تعداد معاملات بسته‌شده قرار گرفتند. با وجود این، میزان سرمایه جذب‌شده در این حوزه نسبتاً محدود باقی ماند. این موضوع نشان می‌دهد که علاقه سرمایه‌گذاران به حوزه امور مالی غیرمتمرکز همچنان پابرجاست، اما اندازه معاملات کوچک‌تر و ارزش‌گذاری‌های پایین‌تر، بازتابی از شرایط کلی سرد بازار کریپتو و کاهش هیجان پیرامون دیفای است.
با این حال، تعداد بالای دورهای سرمایه‌گذاری در دیفای نشان می‌دهد که این حوزه همچنان به‌عنوان فضای آزمایش و نوآوری با پتانسیل بلندمدت در نگاه سرمایه‌گذاران باقی مانده، حتی اگر در کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاری‌ها با احتیاط بیشتری انجام شوند.
علاقه‌مندی سرمایه‌گذاران به بخش‌های نوظهور با کاربردهایی در دنیای واقعی
سرمایه‌گذاران در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ علاقه خود را به بخش‌های نوظهور کلیدی حفظ کردند. در این میان، سه دسته بیش از همه مورد توجه قرار گرفتند:
این حوزه‌ها، سرمایه را نه‌تنها از سوی بازیگران بومی دنیای کریپتو، بلکه از جانب صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی نیز جذب کردند. تمرکز فزاینده بر این بخش‌ها نشان‌دهنده تغییر گسترده‌تر در جهت پروژه‌هایی با کاربردهای عملی، پتانسیل زیرساختی، و قابلیت جذب کاربران فراتر از جامعه کریپتو است. این روند، نشانه‌ای از بلوغ تدریجی بازار و تمایل سرمایه‌گذاران برای حمایت از پروژه‌هایی با ارتباط واقعی‌تر با اقتصاد جهانی است.
موج جدید عرضه توکن‌های بزرگ؛ هشدار برای سرمایه‌گذاران خرد
در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، چندین توکن بزرگ با پشتیبانی سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC-backed) وارد بازار شدند که مجموعا نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار ارزش قفل‌شده (to-be-unlocked) را به بازار معرفی کردند. این عرضه‌ها نشان‌دهنده موج قابل‌توجهی از توزیع توکن‌ها هستند که انتظار می‌رود بر دینامیک بازار در فصل‌های آینده تأثیرگذار باشند. سرمایه‌گذاران خرد باید به‌شدت برنامه‌های آنلاک (unlock schedules) پروژه‌هایی مانند: برا چین، استوری پروتکل، پلوم نتورک نظارت داشته باشند؛ چرا که این پروژه‌ها نسبت شناوری (float ratio) بسیار پایینی دارند.
این ساختارها می‌توانند باعث افزایش شدید نوسانات قیمتی و ایجاد شرایط نامتقارن بین سرمایه‌گذاران اولیه و معامله‌گران بازار عمومی شوند. در چنین حالتی، سرمایه‌گذاران عمومی ممکن است در برابر بازیگران اولیه که حجم بالایی از توکن‌ها را در اختیار دارند، با ریسک‌های جدی مواجه شوند.
نکات برجسته از فعالیت صندوق‌ها در سه‌ماهه اول
در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، دو شرکت Animoca Brands و OKX Ventures به‌عنوان فعال‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه کریپتو ظاهر شدند. تمرکز اصلی هر دو صندوق بر معاملات کوچک و متوسط بوده است؛ نشانه‌ای از حمایت هدفمند از پروژه‌های نوپا با پتانسیل رشد.
نکته قابل‌توجه اینجاست که در میان ۱۵ صندوق فعال برتر در این فصل، تنها یک صندوق دیگر با پشتوانه صرافی متمرکز (CEX) حضور داشت: Coinbase Ventures. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از کاهش نفوذ سرمایه‌گذاران وابسته به صرافی‌ها و افزایش سهم صندوق‌های VC سنتی و مستقل در بازار کریپتو باشد.
این تغییر جهت سرمایه‌گذاری می‌تواند بر نحوه‌ی شکل‌گیری پروژه‌ها، میزان استقلال آن‌ها، و نوع نظارت سرمایه‌گذاران در ماه‌های آینده تأثیرگذار باشد.
آمریکا همچنان پیشتاز سرمایه‌گذاری جسورانه در کریپتو
ایالات متحده در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ موقعیت خود را به‌عنوان قطب اصلی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه کریپتو حفظ کرد. صندوق‌های آمریکایی در این فصل در نزدیک به ۲۱۵ دور جذب سرمایه مشارکت داشتند.
در رتبه‌های بعدی، سرمایه‌گذاران آسیایی حضور پررنگ‌تری پیدا کرده‌اند؛ به‌ویژه با افزایش فعالیت سرمایه‌گذاران از کشورهای ژاپن و چین. همچنین، برخی کشورهای اروپایی منتخب نیز همچنان در این بازار فعال باقی مانده‌اند. با ملایم‌تر شدن فضای نظارتی و تغییر رویکرد دولت آمریکا به‌سوی حمایت از فناوری‌های رمزارزی، ایالات متحده در موقعیت مناسبی قرار دارد تا رهبری جهانی خود را در این حوزه تثبیت کند.
در کنار دسترسی به منابع مالی عمیق و محیط قانونی در حال بهبود، آمریکا ممکن است به‌عنوان مرکز جهانی سرمایه‌گذاری جسورانه در صنعت کریپتو نقش خود را بیش‌ازپیش تقویت کند.
جمع‌بندی: بازگشت پرقدرت سرمایه‌گذاری جسورانه به بازار کریپتو
سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ نشان‌دهنده بازگشتی قابل‌توجه در بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر کریپتو بود؛ جایی که مجموع سرمایه جذب‌شده به ۴.۸ میلیارد دلار رسید؛ بالاترین رقم فصلی از سه‌ماهه سوم ۲۰۲۲ تاکنون.
در حالی که معامله ۲ میلیارد دلاری بایننس نقش محوری در این رشد ایفا کرد، ۱۲ دور سرمایه‌گذاری بزرگ دیگر (بیش از ۵۰ میلیون دلار) نیز انجام شد که نشان‌دهنده افزایش دوباره علاقه نهادهای سرمایه‌گذار به این صنعت است. با توجه به اینکه تنها در همین فصل، ۶۰٪ از کل سرمایه جذب‌شده در سال ۲۰۲۴ تحقق یافته، می‌توان گفت اشتهای سرمایه‌گذاران در حال بازگشت است با وجود کاهش جزئی در تعداد معاملات و تداوم ابهامات کلان اقتصادی.
سرمایه بیشتر به سمت بخش‌هایی با کاربردهای اثبات‌شده و پتانسیل درآمدزایی مانند CeFi، زیرساخت‌های بلاکچین و خدمات بلاکچینی جریان یافت. در عین حال، حوزه‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI)، زیرساخت‌های فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN) و دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) نیز توجه زیادی را از سوی سرمایه‌گذاران به خود جلب کردند.
دیفای (DeFi) با وجود کاهش در حجم جذب سرمایه، بیشترین تعداد معاملات را به خود اختصاص داد؛ نشانه‌ای از تداوم علاقه به این فضا به‌عنوان بستری برای نوآوری، هرچند با ارزش‌گذاری‌های محافظه‌کارانه‌تر.
از سوی دیگر، ورود توکن‌های بزرگ با ارزش قفل‌شده نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار، شرایط بازار را در کوتاه‌مدت به‌شدت تحت‌تأثیر قرار خواهد داد؛ به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خردی که با خطر عدم‌تقارن قیمتی و نوسانات بالا مواجه‌اند.
در سطح جغرافیایی، ایالات متحده همچنان بازیگر غالب باقی ماند؛ تقویت‌شده با رویکرد قانون‌گذاری مثبت‌تر و حضور قوی سرمایه‌گذاران نهادی. در عین حال، آسیا نیز به‌طور پیوسته در حال گسترش حضور خود در این حوزه است و به شکل‌گیری یک چشم‌انداز سرمایه‌گذاری جهانی و رقابتی‌تر کمک می‌کند.
