پس از یک دوره رکود سنگین در دیفای، اکنون نشانه‌های روشنی از بازگشت سرمایه و اعتماد در این حوزه به چشم می‌خورد. جدیدترین داده‌ها نشان می‌دهد که ارزش کل قفل‌شده در پروتکل‌های دیفای (TVL) به بالاترین سطح خود در سه سال گذشته رسیده و از مرز ۱۳۷ میلیارد دلار عبور کرده است.
در این مقاله چه می‌خوانیم؟
این رشد، که عمدتاً ناشی از بازگشت سرمایه‌گذاران نهادی و موج صعودی کل بازار رمزارزهاست، می‌تواند به‌عنوان یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های آغاز یک چرخه گاوی جدید (Bull Market) در نظر گرفته شود. اما آیا این تنها یک جهش موقت است یا نشانه‌ای از بلوغ ساختارهای دیفای و عبور آن از فاز سفته‌بازی به سمت استفاده واقعی است؟
در این گزارش، روندها، پروتکل‌های کلیدی، و دیدگاه تحلیل‌گران درباره آینده دیفای را بررسی می‌کنیم.
صعود ۵۷ درصدی TVL دیفای؛ بازگشت قدرت به امور مالی غیرمتمرکز
بر اساس داده‌های DeFiLlama، مجموع ارزش قفل‌شده در پروتکل‌های دیفای (TVL) به بیش از ۱۳۸ میلیارد دلار رسیده که بالاترین سطح از مه ۲۰۲۲ تاکنون است. این رشد چشمگیر که از کف ۸۷ میلیارد دلاری در آوریل آغاز شده، نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران، بازگشت کاربران نهادی و خرد، و جان‌گرفتن دوباره خدمات مالی آن‌چین است.
سلطه مطلق اتریوم در فضای دیفای
اتریوم با در اختیار داشتن حدود ۶۰٪ از کل TVL (معادل ۸۰ میلیارد دلار) همچنان هسته مرکزی اکوسیستم دیفای محسوب می‌شود. پس از آن، شبکه‌هایی مانند Solana، Tron، BNB و حتی Bitcoin هرکدام سهمی بین ۵ تا ۹ میلیارد دلار دارند.
سه حوزه کلیدی، بیشترین سهم را در احیای TVL دیفای داشته‌اند:
- وام‌دهی (Lending): با پیشتازی Aave که اخیراً از مرز ۵۰ میلیارد دلار سپرده تجمعی عبور کرده است.
- استیکینگ نقدشونده (Liquid Staking): با رهبری Lido که همچنان در صدر استیکینگ اتریوم قرار دارد.
- ری‌استیکینگ (Restaking): با رشد سریع پروتکل نوظهور EigenLayer که بخش مهمی از نوآوری‌های اخیر را نمایندگی می‌کند.
در مجموع، این سه حوزه بیش از ۵۰ میلیارد دلار از TVL فعلی را به خود اختصاص داده‌اند.
دیدگاه تحلیل‌گران: آیا بازار گاوی در راه است؟
DeFi Kenshi معتقد است که جهت‌گیری سرمایه‌ها به‌وضوح در حال تغییر است: «سرمایه‌گذاران حالا به‌دنبال بازدهی‌های ساختارمند هستند و بازیگران سنتی دنیای مالی (TradFi) دوباره به دیفای علاقه‌مند شده‌اند. با نسخه‌ای کاملاً متفاوت از دیفای ۲۰۲۱ مواجه‌ایم.»
در همین حال، Wajahat Mugha نیز به نکات مهمی اشاره می‌کند: به گفته او، بازار دیفای هنوز حدود ۳۰ درصد تا رسیدن به اوج تاریخی خود فاصله دارد و جالب‌تر اینکه اتریوم هم دقیقاً به همین میزان پایین‌تر از ATH خود قرار گرفته است؛ موضوعی که به گفته او، نشان از همبستگی قوی میان عملکرد ETH و TVL دیفای دارد.
او همچنین چند محرک کلیدی برای ادامه روند صعودی بازار را برمی‌شمارد:
- قدرت‌نمایی بیت‌کوین در فاز اخیر بازار
- رشد ۵۰ درصدی در ارزش بازار استیبل‌کوین‌ها
- ظهور پروتکل‌های نوآور مانند Ethena Labs
- عملکرد باثبات بازیگران قدیمی مانند Aave
- و توسعه پرشتاب زیرساخت‌های DeFi روی شبکه Solana
نتیجه‌گیری
دیفای نه‌تنها در حال بازیابی جایگاه خود در بازار رمزارزهاست، بلکه با رشد ساختارمند و ورود مجدد سرمایه‌های نهادی، به سمت بلوغ حرکت می‌کند. هرچند هنوز با اوج ۱۷۷ میلیارد دلاری سال ۲۰۲۱ فاصله دارد، اما روند فعلی و داده‌های کلان حاکی از آن است که بازار گاوی دیفای ممکن است همین حالا آغاز شده باشد.