استیکینگ (Stake) در ارز دیجیتال به فرآیندی گفته می‌شود که کاربران با قفل کردن یا نگه داشتن توکن‌های خود در یک شبکه بلاکچین، به امنیت، عملکرد و اعتبارسنجی آن کمک می‌کنند و در ازای آن پاداش دریافت می‌کنند. این مفهوم عمدتاً در بلاکچین‌هایی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) یا انواع مختلف آن استفاده می‌کنند، به کار می‌رود. در ادامه، stake و جزئیات آن را توضیح می‌دهیم
معنی stake در ارز دیجیتال چیست؟
استیک به فرآیندی اشاره دارد که در آن کاربران توکن‌های ارز دیجیتال خود را برای حمایت از عملیات شبکه قفل می‌کنند. این عملیات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تأیید تراکنش‌ها
- ایجاد بلاک‌های جدید در زنجیره
- افزایش امنیت و کارایی شبکه
کاربرانی که در این فرآیند مشارکت می‌کنند، به عنوان استیکرها (Stakers) شناخته می‌شوند و در ازای آن پاداش استیکینگ دریافت می‌کنند.
الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake)
الگوریتم PoS جایگزینی برای اثبات کار (Proof of Work) است که در آن ماینرها با استفاده از قدرت محاسباتی، بلاک‌های جدید تولید می‌کنند.
در PoS، کاربران با staking، دارایی خود را به عنوان وثیقه قرار می‌دهند و شبکه از این وثیقه برای انتخاب اعتبارسنج‌ها استفاده می‌کند. ویژگی‌های PoS:
- مصرف انرژی کمتر نسبت به PoW
- کارایی بیشتر در مقیاس‌پذیری
- تشویق کاربران به نگهداری ارزها
روش‌های مختلف استیکینگ
استیک کردن ممکن است به روش‌های مختلفی انجام شود که عبارتند از:
۱- استیک مستقیم
کاربران مستقیماً توکن‌های خود را در کیف پول‌های بلاکچینی قفل می‌کنند و به عنوان یک گره اعتبارسنج (Validator) عمل می‌کنند. این روش معمولاً به سرمایه اولیه زیاد و دانش فنی نیاز دارد.
۲- استیکینگ از طریق استخر (Staking Pools)
در این روش، کاربران توکن‌های خود را به یک استخر استیکینگ می‌سپارند که توسط یک مدیر یا گروه مدیریت می‌شود. این روش برای کسانی که سرمایه کمی دارند یا دانش فنی ندارند، مناسب است.
۳- استیکینگ در صرافی‌ها
برخی صرافی ارز دیجیتال (مثل Binance و Coinbase و OneFinex) امکان stake کردن را به‌طور مستقیم برای کاربران خود فراهم می‌کنند. این روش بسیار آسان است و به دانش فنی نیاز ندارد.
استیک تتر در صرافی وانفینکس امکان پذیر است.
مزایای استیکینگ
کسب درآمد غیرفعال: کاربران می‌توانند با نگه داشتن دارایی‌های خود، پاداش دریافت کنند.
کمک به شبکه: استیک کردن باعث افزایش امنیت و پایداری شبکه می‌شود.
حفظ ارزش دارایی: با نگه داشتن توکن‌ها در استیکینگ، کاربران به طور غیرمستقیم از فروش سریع دارایی جلوگیری می‌کنند، که می‌تواند ارزش ارز را حفظ یا افزایش دهد.
ریسک‌های استیک کردن
- قفل شدن دارایی: در بسیاری از موارد، دارایی‌ها برای مدت مشخصی قفل می‌شوند و کاربران نمی‌توانند در این مدت آن‌ها را معامله کنند.
- نوسانات بازار: حتی اگر کاربران پاداش استیکینگ دریافت کنند، کاهش قیمت ارز می‌تواند باعث کاهش ارزش کلی دارایی شود.
- خطرات فنی: اگر استخر یا پلتفرم مورد استفاده هک شود یا دچار نقص فنی شود، ممکن است کاربران دارایی خود را از دست بدهند.
پاداش‌های استیکینگ
پاداش‌های استیکینگ معمولاً به صورت درصدی از توکن‌های شبکه ارائه می‌شود. این پاداش‌ها ممکن است بسته به موارد زیر متفاوت باشند:
- تعداد توکن‌های استیک‌شده
- مدت زمان استیکینگ
- قوانین شبکه
- میزان مشارکت در شبکه
نمونه‌های معروف استیکینگ
- اتریوم 2.0: اتریوم با انتقال از PoW به PoS، به یکی از محبوب‌ترین شبکه‌ها برای stake تبدیل شده است.
- کاردانو (Cardano): این بلاکچین با استفاده از الگوریتم PoS، به کاربران خود امکان استیکینگ داده و پاداش‌های خوبی ارائه می‌کند.
- پولکادات (Polkadot): این شبکه یکی دیگر از پروژه‌های محبوب برای stake است.
جمع بندی
استیکینگ (Stakte) یک روش نوآورانه در دنیای ارز دیجیتال است که نه تنها به کاربران امکان می‌دهد درآمد غیرفعال کسب کنند، بلکه به بهبود امنیت و عملکرد شبکه‌های بلاکچینی کمک می‌کند. با وجود مزایای آن، کاربران باید از ریسک‌های مربوط به نوسانات بازار و قفل شدن دارایی آگاه باشند و همیشه از پلتفرم‌های معتبر برای stake کردن استفاده کنند.
