در دنیای پرسرعت و همیشه در حال تحول ارزهای دیجیتال، اصطلاحات متعددی وجود دارد که ممکن است در نگاه اول گیج‌کننده باشند. یکی از رایج‌ترین این اصطلاحات، آلت‌کوین (Altcoin) است؛ واژه‌ای که بارها در گفتگوهای مربوط به رمزارزها شنیده میشود. اما آلت‌کوین دقیقا چیست و چه تفاوتی با بیت‌کوین دارد؟ چرا این همه رمزارز به‌جز بیت‌کوین، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند؟
در این مقاله چه می‌خوانیم؟
در این مقاله، به زبان ساده و قابل‌فهم برای همه، شما را با مفهوم آلت‌کوین، انواع آن، مزایا و معایب، نحوه خرید و مهم‌ترین پروژه‌های این حوزه آشنا می‌کنیم. اگر به‌تازگی وارد دنیای کریپتو شده‌اید یا به‌دنبال گسترش دانش خود درباره سرمایه‌گذاری در رمزارزها هستید، این راهنما دقیقا برای شماست.
آلت کوین چیست و چه تفاوتی با بیت کوین دارد؟
با شنیدن نام رمزارز، اغلب افراد در ابتدا به بیت‌کوین فکر می‌کنند؛ رمزارزی پیشرو که آغازگر انقلاب بلاکچین بود. اما واقعیت این است که بیت‌کوین تنها یکی از هزاران ارز دیجیتالی موجود در بازار است. سایر رمزارزهایی که پس از بیت‌کوین ایجاد شده‌اند، اصطلاحا آلت‌کوین نام دارند. این واژه از ترکیب دو کلمه “Alternative” و “Coin” ساخته شده و به معنای سکه‌های جایگزین است.
چرا به آن‌ها آلت‌کوین گفته میشود؟
از آنجایی که بیت‌کوین اولین رمزارز غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین بود، سایر ارزهایی که بعد از آن توسعه یافتند، به‌نوعی جایگزین‌های بیت‌کوین محسوب می‌شوند. برخی از این آلت‌کوین‌ها سعی دارند ضعف‌های فنی بیت‌کوین را برطرف کنند (مانند سرعت یا مقیاس‌پذیری)، برخی دیگر کاربردهای متفاوت‌تری دارند؛ مثل قراردادهای هوشمند یا پلتفرم‌های دیفای. بنابراین، واژه Altcoin به‌صورت کلی به هر رمزارزی اطلاق میشود که راهی متفاوت از بیت‌کوین را در پیش گرفته است.
در معنای عمومی، تمام رمزارزهای موجود در بازار که بیت‌کوین نیستند، آلت‌کوین محسوب می‌شوند. با این حال، برخی کارشناسان اتریوم را به‌دلیل گستردگی و نقش مستقلش در بازار، در دسته‌ای جداگانه از آلت‌کوین‌ها می‌دانند.
انواع آلت‌کوین‌ها
دنیای آلت‌کوین‌ها بسیار متنوع است و هرکدام از آن‌ها برای هدفی خاص طراحی شده‌اند. برخی از آن‌ها با هدف افزایش حریم خصوصی ایجاد شده‌اند، برخی برای ایجاد قراردادهای هوشمند، برخی دیگر نیز صرفا جنبه طنز دارند. در ادامه با مهم‌ترین انواع آلت‌کوین‌ها آشنا می‌شویم:
- آلت‌کوین‌های مبتنی بر استخراج (Mining-based)
- استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins)
- آلت‌کوین‌های حاکمیتی (Governance Tokens)
- توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
- میم‌کوین‌ها (Meme Coins)
آلت‌کوین‌های مبتنی بر استخراج (Mining-based)
این نوع آلت‌کوین‌ها دقیقا مانند بیت‌کوین، از طریق فرآیندی به نام ماینینگ یا استخراج تولید می‌شوند. استخراج شامل حل معادلات پیچیده رمزنگاری توسط ماینرهاست تا تراکنش‌ها تایید و به بلاکچین اضافه شوند. لایت‌کوین (Litecoin) و مونرو (Monero) از معروف‌ترین مثال‌های این دسته هستند.
استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins)
استیبل‌کوین‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ارزشی پایدار داشته باشند و به یک دارایی ثابت (مانند دلار آمریکا) متصل باشند. این دسته برای پرداخت‌های روزمره، کاهش ریسک نوسانات و ذخیره ارزش در بازارهای پرنوسان استفاده میشود. از جمله مشهورترین آن‌ها می‌توان به تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC) و دای (DAI) اشاره کرد.
آلت‌کوین‌های حاکمیتی (Governance Tokens)
این توکن‌ها به دارندگان خود حق رای در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروژه را می‌دهند. معمولا در پروژه‌های دیفای یا سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) استفاده می‌شوند. به‌عنوان مثال، توکن یونی سواپ UNI یا توکن آوه AAVE از این دسته‌اند.
توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
توکن‌های کاربردی برای دسترسی به خدمات خاص در یک اکوسیستم بلاکچینی استفاده می‌شوند. این توکن‌ها ممکن است به عنوان ابزار پرداخت کارمزد، دسترسی به سرویس، یا حتی شرکت در رأی‌گیری‌های محدود به کار روند. بایننس کوین BNB در صرافی بایننس یک نمونه بارز از این دسته است.
میم‌کوین‌ها (Meme Coins)
میم‌کوین‌ها بیشتر با هدف طنز، جوامع اجتماعی یا موج‌های ترند شده ایجاد می‌شوند و معمولا فاقد کاربرد فنی خاصی هستند. دوج‌کوین (DOGE) و شیبا (SHIB) از معروف‌ترین میم‌کوین‌ها هستند که با حمایت‌های کاربران و افراد مشهور، رشد چشم‌گیری داشته‌اند.
جدول مقایسه انواع آلت‌کوین
| نوع آلت‌کوین | تعریف کلی | مثال‌ها | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| آلت‌کوین‌های قابل استخراج | رمزارزهایی که از طریق ماینینگ ایجاد می‌شوند | Litecoin، Monero | امنیت بالا، غیرمتمرکز بودن | مصرف انرژی زیاد، مقیاس‌پذیری محدود |
| استیبل‌کوین‌ها | رمزارزهایی با ارزش ثابت، معمولاً متصل به ارزهای فیات | USDT، USDC، DAI | کاهش نوسان، مناسب برای تراکنش روزمره | وابستگی به ذخایر فیزیکی یا الگوریتم‌های پیچیده |
| توکن‌های کاربردی (Utility) | توکن‌هایی که درون یک پلتفرم برای خدمات خاص استفاده می‌شوند | BNB، BAT، CRO | کاربرد در شبکه، کاهش هزینه‌ها | عدم ارزش ذاتی خارج از اکوسیستم |
| توکن‌های حاکمیتی | توکن‌هایی که به دارنده اجازه مشارکت در رأی‌گیری‌های پروژه را می‌دهند | UNI، AAVE، COMP | دموکراسی در پروژه، مشارکت کاربران | تأثیرپذیری از نهنگ‌ها و تمرکز احتمالی قدرت |
| میم‌کوین‌ها | رمزارزهایی که با اهداف سرگرمی یا ترندهای اینترنتی ایجاد شده‌اند | DOGE، SHIB، PEPE | حمایت جامعه، رشد ویروسی | نوسانات شدید، فقدان هدف یا فناوری مشخص |
| توکن‌های امنیتی (Security) | رمزارزهایی که به‌عنوان سرمایه‌گذاری و معادل سهام طراحی شده‌اند | Siafunds، SPiCE VC | مشمول قوانین مالی، با پشتوانه دارایی واقعی | نیاز به مجوزها، نقدشوندگی پایین‌تر |
بهترین آلت کوین ها برای سرمایه گذاری
در بازار کریپتو، صدها آلت‌کوین با اهداف و ویژگی‌های مختلف وجود دارد، اما تنها برخی از آن‌ها توانسته‌اند به محبوبیت جهانی برسند و در فهرست برترین رمزارزها باقی بمانند. در ادامه، به معرفی ۵ مورد از پرطرفدارترین آلت‌کوین‌ها می‌پردازیم که سهم قابل‌توجهی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
اتریوم (ETH)
اتریوم دومین رمزارز بزرگ دنیا پس از بیت‌کوین است. این پلتفرم بلاکچین، نخستین سیستمی بود که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را فراهم کرد. با ارتقا به اتریوم ۲.۰ و استفاده از اثبات سهام (PoS)، اتریوم توانسته مصرف انرژی را کاهش داده و مقیاس‌پذیری را افزایش دهد.
- کاربرد: زیرساخت اصلی DeFi، NFT، DAO
- ویژگی خاص: جامعه توسعه‌دهنده بسیار فعال و اکوسیستم گسترده
کاردانو (ADA)
کاردانو ADA یک بلاکچین نسل سوم است که با تمرکز بر تحقیقات علمی و توسعه آکادمیک ایجاد شده. این پروژه با استفاده از الگوریتم اثبات سهام Ouroboros سعی دارد عملکردی مقیاس‌پذیر، ایمن و پایدار ارائه دهد.
- کاربرد: قراردادهای هوشمند، رأی‌گیری، هویت دیجیتال
- ویژگی خاص: توسعه گام‌به‌گام و مبتنی بر پژوهش‌های دانشگاهی
سولانا (SOL)
سولانا SOL یکی از سریع‌ترین بلاکچین‌های دنیاست که با استفاده از الگوریتم ترکیبی اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS) توانسته به سرعت بالای تراکنش (بیش از ۵۰,۰۰۰ تراکنش بر ثانیه) دست پیدا کند. این ویژگی باعث محبوبیت آن در میان توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های دیفای و NFT شده است.
- کاربرد: dApps، NFT، بازی‌های بلاکچینی
- ویژگی خاص: سرعت بسیار بالا و کارمزد پایین
بایننس کوین (BNB)
توکن BNB ابتدا برای پرداخت کارمزد در صرافی بایننس ایجاد شد اما اکنون به یک توکن کاربردی چندمنظوره در اکوسیستم BNB Chain تبدیل شده است. کاربران می‌توانند از آن برای پرداخت، سرمایه‌گذاری، و حتی شرکت در پروژه‌های لانچ‌پد استفاده کنند.
- کاربرد: پرداخت کارمزد، لانچ‌پد، پرداخت آنلاین
- ویژگی خاص: سوزاندن دوره‌ای توکن برای کاهش عرضه
دوج‌کوین (DOGE)
دوج‌کوین ابتدا به عنوان یک شوخی اینترنتی بر پایه تصویر یک سگ شیبا اینو ایجاد شد، اما به‌مرور و با حمایت‌های چهره‌هایی مانند ایلان ماسک به یکی از معروف‌ترین میم‌کوین‌ها تبدیل شد. با وجود فقدان کاربری جدی، Doge هنوز یکی از پرمعامله‌ترین رمزارزهاست.
- کاربرد: پرداخت‌های خرد، کمک‌های مالی اینترنتی
- ویژگی خاص: قدرت جامعه، حمایت رسانه‌ای، فرهنگ طنز
مزایا و معایب آلت‌کوین‌ها
همان‌طور که دنیای ارزهای دیجیتال فراتر از بیت‌کوین گسترش یافته، آلت‌کوین‌ها نیز نقش مهمی در تنوع‌بخشی به بازار، نوآوری و توسعه فناوری‌های بلاکچین ایفا کرده‌اند. اما مانند هر ابزار مالی دیگر، این دارایی‌ها نیز دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
مزایای آلت‌کوین‌ها
- تنوع سرمایه‌گذاری: وجود صدها آلت‌کوین با ویژگی‌ها و کاربردهای مختلف، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد پرتفویی متنوع‌تر و هوشمندانه‌تر بسازند.
- نوآوری و پیشرفت فناوری: بسیاری از آلت‌کوین‌ها بر پایه ایده‌هایی نوین ایجاد شده‌اند؛ از بهبود سرعت تراکنش گرفته تا پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و حاکمیت غیرمتمرکز.
- کارمزد کمتر و سرعت بالاتر: برخی آلت‌کوین‌ها مانند سولانا یا لایت‌کوین، سرعت پردازش بالاتری نسبت به بیت‌کوین دارند و کارمزد کمتری دریافت می‌کنند.
- کاربرد در پروژه‌های دیفای و NFT: توکن‌هایی مانند ETH یا ADA ستون فقرات اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز و پلتفرم‌های NFT هستند.
- پتانسیل رشد بالا: در مراحل ابتدایی پذیرش، برخی آلت‌کوین‌ها می‌توانند رشدهای قیمتی چشم‌گیری تجربه کنند.
ریسک‌های احتمالی
- نوسانات شدید قیمت: بسیاری از آلت‌کوین‌ها نوسانات قیمتی بسیار بالایی دارند و ممکن است در بازه کوتاه‌مدت ارزش خود را چندین برابر از دست بدهند.
- نبود پشتوانه یا کاربرد واقعی: برخی پروژه‌ها تنها بر پایه تبلیغات و ترندها شکل گرفته‌اند و فاقد مدل اقتصادی پایدار هستند.
- احتمال کلاهبرداری یا پروژه‌های رهاشده (Rug Pull): مخصوصا در میان میم‌کوین‌ها و توکن‌های تازه‌وارد، پروژه‌هایی با نیت کلاهبرداری وجود دارد.
- محدودیت نقدشوندگی: همه آلت‌کوین‌ها در صرافی‌های بزرگ لیست نشده‌اند و ممکن است فروش آن‌ها با چالش‌هایی همراه باشد.
- پیچیدگی تحلیل فاندامنتال: ارزیابی ارزش ذاتی یک آلت‌کوین نیاز به دانش فنی، بررسی وایت‌پیپر و تیم توسعه دارد.
آلت‌کوین‌ها می‌توانند هم فرصت‌ساز و هم ریسک‌آفرین باشند. درک درست از مزایا و محدودیت‌های آن‌ها، نقش مهمی در تصمیم‌گیری هوشمندانه سرمایه‌گذاران ایفا می‌کند.
آینده آلت‌کوین‌ها چه خواهد بود؟
آلت‌کوین‌ها از آغاز پیدایش‌شان تا امروز، رشد قابل‌توجهی داشته‌اند و بسیاری از آن‌ها فراتر از نقش یک رمزارز صرف عمل می‌کنند. حرکات قیمتی آلت‌کوین‌ها به‌شدت تحت‌تاثیر روندهای کلان بازار کریپتو قرار دارد. در اکثر مواقع، بازار آلت‌کوین‌ها تابعی از رفتار بیت‌کوین است. اما چند عامل کلیدی می‌توانند آینده آن‌ها را شکل دهند:
- پذیرش فناوری بلاکچین: هر چه کاربرد بلاکچین در فین‌تک، گیمینگ، بیمه و حتی دولت‌ها بیشتر شود، ارزش آلت‌کوین‌های کاربردی نیز افزایش می‌یابد.
- مقررات جهانی: قوانین حمایت‌کننده یا محدودکننده، می‌توانند مسیر رشد یا افول بسیاری از آلت‌کوین‌ها را مشخص کنند.
- پروژه‌های نوآورانه: آلت‌کوین‌هایی که پشتوانه فنی قوی، تیم توسعه‌دهنده فعال و مدل اقتصادی پایدار دارند، احتمال بقا و رشد بیشتری خواهند داشت.
- افزایش تقاضا برای دیفای و Web3: پروژه‌هایی که زیرساخت‌های مالی غیرمتمرکز یا ابزارهای Web3 ارائه می‌دهند (مانند ETH، DOT، ADA)، جایگاه کلیدی‌تری در آینده خواهند داشت.
آلت‌سیزن (Altseason) چیست؟
آلت‌سیزن یا فصل آلت‌کوین، اصطلاحی در بازار ارز دیجیتال است که به دوره‌ای از رشد شدید قیمت آلت‌کوین‌ها نسبت به بیت‌کوین گفته میشود. در این دوره، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید آلت‌کوین‌ها دارند و بازدهی آن‌ها از بیت‌کوین پیشی می‌گیرد. نشانه‌های آلت‌سیزن:
- کاهش سلطه بیت‌کوین (Bitcoin Dominance) در بازار
- افزایش سریع قیمت آلت‌کوین‌ها (خصوصا میم‌کوین‌ها یا پروژه‌های جدید)
- ورود حجم بالای نقدینگی به پروژه‌های غیر از بیت‌کوین
- توجه رسانه‌ها و ترند شدن برخی توکن‌ها در شبکه‌های اجتماعی
آلت‌سیزن‌ها معمولا پس از رشد اولیه بیت‌کوین اتفاق می‌افتند و می‌توانند فرصت‌های سودآوری بالایی برای معامله‌گران فراهم کنند، البته با ریسک‌های بیشتر.
چگونه آلت‌کوین بخریم؟
خرید آلت‌کوین‌ها ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما این فرآیند بسیار ساده و سریع انجام میشود. در ادامه، مراحل گام‌به‌گام خرید آلت‌کوین را بررسی می‌کنیم.
- وارد صفحه ثبت نام در صرافی وانفینکس شوید.
- شماره موبایل و یا ایمیل خود را وارد کنید، قوانین صرافی را مطالعه و سپس تایید کنید.
- کد تایید که به ایمیل شما ارسال شده یا رمز یکبار مصرفی که به صورت پیامک دریافت کردید، وارد کنید.
- رمزعبور حساب کاربری خود را تعیین کنید.
- برای امنیت بیشتر و رفع محدودیت، مراحل احراز هویت را تکمیل کنید.
- وارد کیف پول خود در صرافی شوید، از منوی سمت راست واریز را انتخاب کرده و از طریق کارت بانکی حساب خود را به صورت ریالی شارژ کنید.
- بعد از شارژ کیف پول از منوی معامله در بالای صفحه، معامله فوری را انتخاب کنید و به مقدار دلخواه آلت کوین مدنظر خود را خریداری کنید.
- پس از انجام سفارش، دارایی شما به کیف پول شما در صرافی منتقل میشود. در صورت نیاز میتوانید آن را به کیف پول شخصی خود نیز منتقل کنید.
جمع‌بندی: آیا آلت‌کوین‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند؟
آلت‌کوین‌ها تنها جایگزین بیت‌کوین نیستند، بلکه دروازه‌ای به دنیای گسترده‌تری از فناوری بلاکچین، قراردادهای هوشمند، امور مالی غیرمتمرکز و نوآوری‌های دیجیتال محسوب می‌شوند. برخی از آن‌ها، مانند اتریوم، بایننس کوین یا سولانا، زیرساخت‌هایی مهم برای کل اکوسیستم کریپتو فراهم کرده‌اند و برخی دیگر، مثل دوج‌کوین یا شیبا، نشان‌دهنده قدرت جامعه و ترندهای اینترنتی هستند.
اگرچه آلت‌کوین‌ها فرصت رشد بالایی دارند، اما بدون شک با ریسک‌های بیشتری نسبت به بیت‌کوین همراه هستند. بنابراین، داشتن آگاهی، تحلیل دقیق پروژه، و انتخاب صرافی معتبر، کلید ورود امن و هوشمندانه به این بازار است.