پروژه لایه دوم اتریوم، ZKsync، در یکی از پرحاشیه‌ترین هفته‌های تاریخ خود قرار گرفته است. پس از اعلام هک یک حساب مدیریتی و از دست رفتن ۵ میلیون دلار از توکن‌های ZK، کاربران با افشاگری دیگری شوکه شدند: فروش ۶۶ میلیون توکن تازه توسط تیم توسعه‌دهنده! این دو ضربه متوالی باعث شد قیمت توکن ZK بیش از ۱۵٪ سقوط کند و موجی از بی‌اعتمادی در جامعه کاربران شکل بگیرد.
هک درون‌سازمانی یا اشتباه امنیتی؟
۵ میلیون دلار از ایردراپ‌های باقی‌مانده به سرقت رفت. ماجرا از جایی شروع شد که تیم امنیتی ZKsync در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«یکی از حساب‌های مدیریتی پروژه هک شده و کنترل حدود ۵ میلیون دلار از توکن‌های ZK – که بخشی از ایردراپ‌های باقی‌مانده بود – به دست هکرها افتاده است. در حال حاضر هیچ‌کدام از دارایی‌های کاربران در خطر نیست و پروتکل اصلی همچنان امن است.»
این اطلاعیه، گرچه سعی داشت نگرانی‌ها را کاهش دهد، اما کافی نبود. بازار فوراً واکنش نشان داد و قیمت ZK ظرف چند ساعت بیش از ۱۶ درصد سقوط کرد.
ریزش قیمت فقط آغاز ماجرا بود
تیم توسعه، توکن بیشتری به بازار تزریق کرد. هم‌زمان با انتشار خبر هک، داده‌های آنچین نشان داد که تیم ZKsync بیش از ۱۰۰ میلیون توکن جدید منتشر کرده و در ادامه، ۶۶ میلیون از آن‌ها را به فروش رسانده است. این حرکت، آن هم در شرایط بحرانی، موجب خشم شدید جامعه شد. فعال رمزارزی و سرمایه‌گذار حوزه هوش مصنوعی، Yuyue Chris، در توییتی نوشت:
«فروش عمدی توکن‌های جدید در اوج بحران امنیتی، نه تنها غیراخلاقی، بلکه نشانه‌ای واضح از نیت‌های ناپاک است. بیانیه رسمی پروژه نه‌تنها شفاف نبود، بلکه فقط برای رفع مسئولیت منتشر شده بود.»
کاربران پروژه را به اختلاس متهم کردند
تعداد زیادی از کاربران، در شبکه‌های اجتماعی و فروم‌ها، اقدام اخیر تیم را نوعی اختلاس و دستکاری آشکار بازار دانسته‌اند. بسیاری معتقدند که تیم ZKsync به جای محافظت از پروژه، با استفاده از اطلاعات داخلی و در پوشش بحران، اقدام به فروش سریع توکن‌ها کرده تا از سقوط قیمت پیش از اعلام عمومی سود ببرند.
برخی نیز گمانه‌زنی کرده‌اند که تیم توسعه‌دهنده با سوء استفاده از موقعیت پیش‌آمده، توکن‌های اضافی را برای پوشش خسارت هک شده یا تسویه بدهی‌های شخصی به بازار تزریق کرده است.
آینده ZKsync زیر ذره‌بین
تیم ZKsync وعده داده که در ساعات آینده بیانیه‌ای رسمی با جزئیات بیشتر در مورد حمله سایبری و وضعیت توکن‌ها منتشر خواهد کرد. با این حال، کاربران نگران‌اند که این بیانیه نیز مانند مورد قبلی، کلی‌گویی و فاقد شفافیت واقعی باشد. در همین حال، اعتماد به پروژه به شدت آسیب دیده و حتی برخی از کاربران سابقا وفادار، اعلام کرده‌اند که دیگر سرمایه‌گذاری روی این پروژه را ادامه نمی‌دهند.
آیا ZKsync قابل نجات است؟
راه بازسازی اعتماد طولانی‌تر از همیشه خواهد بود. واقعیت این است که برای پروژه‌هایی مثل ZKsync، اعتماد کاربران مهم‌ترین دارایی محسوب می‌شود. در شرایطی که بازار کریپتو با موجی از بی‌ثباتی و بدبینی روبروست، بروز چنین اتفاقاتی می‌تواند مرگ تدریجی یک پروژه را رقم بزند. اگرچه فروش توکن در بازار آزاد از نظر فنی غیرقانونی نیست، اما در چارچوب اخلاقی و حرفه‌ای، زمانی که هم‌زمان با هک و سقوط قیمت انجام شود، شدیدا مخرب است.
جمع‌بندی: سقوطی دردناک، درسی مهم برای پروژه‌ها
حمله سایبری به ZKsync، فروش میلیون‌ها توکن توسط تیم، اتهام اختلاس، و ریزش ۱۵ درصدی قیمت، زنجیره‌ای از رویدادهای مخرب را شکل دادند که نه‌تنها ارزش توکن را کاهش داد، بلکه مشروعیت پروژه را نیز به چالش کشید. اکنون تنها یک چیز باقی مانده: پاسخ‌گویی واقعی، شفاف‌سازی کامل و بازسازی تدریجی اعتماد کاربران. اما آیا برای این کار دیر نشده است؟
