در یکی از پرتنش‌ترین شب‌های سال ۲۰۲۵، یک توییت از دونالد ترامپ کافی بود تا موجی از شوک و اضطراب به بازارهای مالی جهان وارد شود. رئیس‌جمهور ایالات متحده در پیامی اعلام کرد که از ابتدای ماه نوامبر، تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی از چین اعمال خواهد کرد؛ تصمیمی که در عمل می‌تواند بزرگ‌ترین تشدید جنگ تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان از سال ۲۰۱۸ تاکنون باشد.
در این مقاله چه می‌خوانیم؟
واکنش بازارها شدید بود. شاخص‌های سهام آمریکا در معاملات بعدازظهر با سقوطی سنگین مواجه شدند، و بازارهای آسیایی نیز در پی آن به رنگ قرمز درآمدند. اما بیشترین تاثیر در بازار ارزهای دیجیتال دیده شد.
تنها چند ساعت پس از انتشار این خبر، بیت‌کوین حدود ۱۰ درصد افت کرد و کل ارزش بازار کریپتو نزدیک به ۹ درصد کاهش یافت. داده‌های The Block و CoinGlass نشان می‌دهد که در این بازه زمانی، بیش از ۱۹ میلیارد دلار از موقعیت‌های اهرمی (Leverage Positions) در صرافی‌های بزرگ لیکویید شده است؛ رخدادی که بسیاری از تحلیلگران آن را یکی از بزرگ‌ترین تسویه‌های اجباری در تاریخ اخیر کریپتو می‌دانند.
با اینکه در ظاهر، تصمیم ترامپ ارتباط مستقیمی با بازار دارایی‌های دیجیتال ندارد، اما واکنش سریع و تند بازار کریپتو نشان داد این حوزه تا چه اندازه در برابر تحولات ژئوپلیتیکی و ریسک‌های کلان اقتصادی آسیب‌پذیر است.
برای درک بهتر این واکنش زنجیره‌ای، باید نگاهی عمیق‌تر به زمینه‌های اقتصادی و روانی پشت این سقوط بیندازیم.
از جنگ تجاری تا سقوط ارزهای دیجیتال
سیاست‌های تجاری تهاجمی ترامپ پدیده‌ی تازه‌ای نیستند. از زمان ریاست‌جمهوری اول او در سال ۲۰۱۷، آمریکا و چین درگیر جنگی اقتصادی بوده‌اند که پیامدهای آن از تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم تا محدودیت‌های صادرات تراشه‌های پیشرفته کشیده شده است. اما تصمیم اخیر، با اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر طیف گسترده‌ای از کالاهای چینی، نشان می‌دهد دولت آمریکا در مسیر بازگشت به سیاست «محافظه‌کاری اقتصادی مطلق» گام برداشته است.
این تصمیم دو اثر فوری بر بازارها داشت: نخست، افزایش نگرانی از کاهش جریان تجارت جهانی و دوم، تشدید تقاضا برای دارایی‌های امن مانند طلا و دلار. سرمایه‌گذاران به طور طبیعی در شرایط نااطمینانی از بازارهای پرریسک فاصله می‌گیرند؛ و بازار کریپتو، به‌عنوان یکی از پرنوسان‌ترین حوزه‌های مالی جهان، نخستین قربانی این ترس شد.
در همین ساعات اولیه، فشار فروش در بیت‌کوین و اتریوم به‌شدت افزایش یافت. الگوریتم‌های معاملاتی و ربات‌های خودکار با تشخیص افت قیمت، موجی از سفارش‌های فروش را فعال کردند. نتیجه، یک اثر دومینویی از لیکویید شدن موقعیت‌های اهرمی بود؛ وضعیتی که به جای توقف سقوط، آن را تسریع می‌کند.
این بحران کوچک، بار دیگر ضعف ساختاری بازار کریپتو را عیان کرد: نبود عمق نقدینگی کافی، حجم بالای معاملات با اهرم‌های غیرواقع‌بینانه و اتکای بیش‌ازحد به احساسات کوتاه‌مدت. به بیان دیگر، هر شوک سیاسی یا اقتصادی جهانی می‌تواند همانند یک کبریت کوچک، کل بازار را شعله‌ور کند.
واکنش سرمایه‌گذاران و تحلیلگران؛ بازار در جستجوی تعادل
سقوط سریع قیمت‌ها در بازار کریپتو، در ساعات اولیه با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بزرگ همراه شد. بسیاری از موسسات تحقیقاتی از جمله Bloomberg Intelligence و Glassnode اعلام کردند که این موج اصلاح شدید، «بیش از آنکه ناشی از تغییر بنیادین در ارزش دارایی‌ها باشد، نتیجه‌ی هراس جمعی و لیکویید اجباری موقعیت‌های اهرمی» است.
با وجود شوک اولیه، در نیمه دوم روز معاملات نشانه‌هایی از بازگشت نسبی ثبات دیده شد. خریداران بلندمدت (Long-term Holders) شروع به ورود مجدد کردند و بخشی از زیان‌ها جبران شد. در همین حال، شاخص ترس و طمع کریپتو (Crypto Fear & Greed Index) به پایین‌ترین سطح در شش‌ماهه اخیر سقوط کرد؛ نشانه‌ای که برای سرمایه‌گذاران باتجربه به‌عنوان سیگنال «اشباع فروش» تعبیر می‌شود.
در سوی دیگر، تحلیلگران بازار سهام هشدار دادند که تصمیم ترامپ می‌تواند اثرات دومینویی بلندمدتی بر زنجیره تامین جهانی داشته باشد، و اگر چین در پاسخ به این اقدام، تعرفه‌های متقابل یا محدودیت‌های صادرات مواد حیاتی را اعمال کند، موج جدیدی از تورم به اقتصاد جهانی بازخواهد گشت. چنین شرایطی می‌تواند بار دیگر تمایل سرمایه‌گذاران به بازارهای پرریسک را کاهش دهد.
با این حال، برخی از تحلیلگران مستقل بر این باورند که اگر بیت‌کوین بتواند بالای محدوده‌ی روانی ۱۰۰ هزار دلار تثبیت شود، این افت بیشتر شبیه یک اصلاح طبیعی در روند صعودی بلندمدت خواهد بود.
بیشترین ریزش‌ها و کوین‌های ارزشمند پس از اصلاح بازار
در پی شوک اخیر، دارایی‌های بزرگ و نقدشونده بازار سریع‌تر از سایرین واکنش نشان دادند و حالا نیز نخستین نامزدهای بازگشت محسوب می‌شوند. در چنین شرایطی، تمرکز بر پروژه‌های با پشتوانه قوی و نقدشوندگی بالا منطقی‌تر از جست‌وجوی فرصت در آلت‌کوین‌های کم‌حجم است.
بیت کوین و اتریوم همچنان امن‌ترین گزینه‌ها برای ورود پله‌ای در نواحی حمایتی محسوب می‌شوند؛ شرط اصلی این ورود، تایید بازگشت قیمت از سطح حمایت و افزایش حجم معاملات است.
نمودار بیت کوین:
نمودار اتریوم:
در میان آلت‌کوین‌ها، سولانا به عنوان رهبر چرخه اخیر همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. هرچند ریزش شدیدی را تجربه کرده، اما در صورت تثبیت ساختار صعودی مجدد، می‌تواند از نخستین ارزهایی باشد که روند صعودی جدید را آغاز می‌کند.
نمودار سولانا:
از میان شبکه‌های لایه‌یک فعال در حوزه دیفای و گیم‌فای، دو پروژه‌ی آوالانچ (AVAX) و سویی (SUI) نیز به دلیل فعالیت توسعه‌دهندگان و رشد کاربردها، در فهرست دارایی‌هایی قرار دارند که در صورت بازگشت نقدینگی به بازار، توانایی ریکاوری سریع را دارند.
نمودار آوالانچ:
نمودار سویی:
به‌طور کلی، مسیر منطقی در این مرحله ورود تدریجی، پایبندی به مدیریت سرمایه و اجتناب از هیجان خرید است؛ چراکه بازار هنوز در فاز بازسازی اعتماد قرار دارد و احتمال نوسانات تند دوباره وجود دارد.
جمع‌بندی
اعلام تعرفه ۱۰۰درصدی بر کالاهای چینی از سوی دولت آمریکا، بار دیگر نشان داد که بازارهای مالی جهانی تا چه اندازه به سیاست‌گذاری‌های کلان وابسته‌اند. این خبر ظرف چند ساعت تعادل شکننده بازارها را برهم زد؛ سهام سقوط کرد، طلا رشد یافت و بازار کریپتو یکی از شدیدترین اصلاح‌های امسال را تجربه کرد.
با این حال، داده‌ها نشان می‌دهد بخش عمده این افت ناشی از لیکویید شدن موقعیت‌های اهرمی و واکنش هیجانی بوده، نه تغییر بنیادین در وضعیت شبکه‌ها یا فناوری پروژه‌ها. تجربه‌های پیشین نیز ثابت کرده‌اند که چنین شوک‌هایی پس از چند روز یا هفته با بازگشت تدریجی سرمایه‌گذاران میان‌مدت همراه می‌شود.
در کوتاه‌مدت، بازار همچنان زیر فشار نااطمینانی قرار دارد، اما در افق بلند مدت، ارزهای با بنیاد قوی مانند بیت‌کوین، اتریوم و سولانا می‌توانند نخستین دارایی‌هایی باشند که از دل این اصلاح سر برمی‌آورند. روند آینده تا حد زیادی به واکنش چین، سیاست‌های پولی فدرال رزرو و بازگشت اعتماد عمومی بستگی خواهد داشت.
این مقاله صرفاً با هدف اطلاع‌رسانی و تحلیل نوشته شده است و به‌هیچ‌وجه توصیه خرید، فروش یا سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود. بازار رمز ارزها به‌شدت نوسانی و پرریسک است؛ بنابراین پیش از هر تصمیم مالی، بررسی شخصی، مدیریت سرمایه و مشورت با متخصصان حوزه ضروری است.